Bescherm de kleine en middelgrote veredelaars en boeren, en de biologische en niet-GMO sectoren in de EU.
Europese landen bespreken een nieuw, verstrekkend wetsvoorstel over genetisch gemodificeerde organismen (GMO’s). Het omvat genetisch gemodificeerde (GM) gewassen en wilde planten die zijn geproduceerd met nieuwe genbewerkingstechnieken (NGT’s). Deze GMO-planten staan ook bekend als “nieuwe GMO’s” of “NGT-GMO’s” en zullen grotendeels worden beschermd door patenten, net als “oude GMO’s”. Het voorstel zal de controle die een handvol bedrijven op boeren heeft, vergroten en de vrijheid om genetisch materiaal uit te wisselen voor veredelaars en boeren beperken. Het vormt een ernstige bedreiging voor de ondernemingen van Europese kleine en middelgrote veredelaars en boeren en voor de biologische en GMO-vrije sector.
De voorgestelde wet sluit nieuwe GMO’s uit van de bestaande EU-GMO-wetgeving. In het bijzonder sluit het de meeste van hen uit van risico analyse, waardoor ze zich ongemerkt in de natuur kunnen verspreiden en in de voedselketen kunnen voorkomen zonder enige beoordeling van de risico’s die dit zou kunnen opleveren voor de natuur of de gezondheid van de mens. Het voorstel sluit ook uit dat de meeste nieuwe GMO’s nadat ze op de markt zijn gebracht, gevolgd kunnen worden, wat nodig is voor het geval er problemen ontstaan voor consumenten of de natuur die niet werden opgemerkt tijdens de risicobeoordeling. Onafhankelijke wetenschappers en nationale instanties uit Frankrijk, Duitsland en Oostenrijk waarschuwen dat nieuwe GMO’s risico’s kunnen vormen voor de natuur (d.w.z. interacties met bestuivers) en de menselijke gezondheid (d.w.z. allergeniciteit of toxiciteit). Het voorstel zal ook de keuzevrijheid van producenten en burgers wegnemen, omdat de meeste nieuwe GMO’s niet langer traceerbaar (gevolgd) en gelabeld zullen zijn in voedselproducten.
Deze deregulering van nieuwe GMO’s zal aanzienlijke sociaaleconomische gevolgen hebben voor boeren, veredelaars en andere actoren in de voedselketen. Deze worden echter niet meegenomen in een risicobeoordeling zoals zou moeten. Deregulering van nieuwe GMO’s zal problemen veroorzaken voor boeren en veredelaars, zoals uitgelegd in de bijlage hieronder. Deze problemen omvatten biopiraterij met privatisering van zaden, verhoogd risico op rechtszaken tegen boeren en veredelaars door patenthouders vanwege claims voor patentinbreuk, administratieve lasten vanwege juridische onzekerheid (constante juridische waakzaamheid), verhoogde productiekosten, risico om hun bedrijf te verliezen, verminderde zaadvariëteit (agrodiversiteit) – die boeren nodig hebben om zich aan te passen klimaatverandering – en verhoogde kwetsbaarheid voor plagen en ziekten. Het voorstel vormt ook een bedreiging voor de bestaande rechten van boeren om hun zaden te bewaren, te gebruiken, te hergebruiken en uit te wisselen (boerenrechten op zaden) en voor kleine en middelgrote kwekers, en schendt ook de rechten van biologische en GMO-vrije boeren.
De duurzaamheidsbeloften van nieuwe GMO-gewassen zijn hypothetisch, aangezien er in het afgelopen decennium maar heel weinig nieuwe GMO’s op de markt zijn gekomen. Onder de nieuwe GGO’s die op de markt zijn gekomen,zijn er al voorbeelden van marktfalen. Als het gaat om de voordelen voor de maatschappij, zoals aanpassing aan klimaatverandering met een grotere weerstand tegen droogte, d.w.z. tegen waterschaarste, wordt er al lang onderzoek gedaan naar oude en nieuwe GGO’s, tot nu toe zonder succes.
Aan de andere kant biedt selectie die wordt uitgevoerd door boeren op hun velden en door kleine en middelgrote veredelaars al aanpassing aan stressfactoren zoals droogte (die naar verwachting zal toenemen naarmate het klimaat opwarmt) en oplossingen die zijn aangepast aan specifieke lokale landbouwomstandigheden en landbouwsystemen. Kennisintensieve biologische veredelingsprogramma’s bieden bijvoorbeeld succesvolle, innovatieve variëteiten met veerkrachtigere gewassen die zijn aangepast aan de principes en specifieke omstandigheden van biologische landbouw.
Een product of een landbouwproductiesysteem kan niet uitsluitend op basis van een bepaalde plantensoort of een eigenschap (plantkenmerk) als “duurzaam” worden verklaard. Bovendien is veel van het lopende onderzoek met NGT-GGO’s niet bedoeld om duurzaamheid te bereiken of voordelen voor de maatschappij te brengen, maar is het gericht op consumptie of industrie (p.3), bijvoorbeeld roze ananas. De ondertekenende organisaties die Europese boeren en kleine en middelgrote kwekers en het maatschappelijk middenveld vertegenwoordigen, maken zich grote zorgen over de pogingen om een overeenkomst in de Raad en onderhandelingen tussen de Raad en het Parlement te versnellen in het licht van de potentiële risico’s van nieuwe GGO’s voor de menselijke gezondheid en de natuur en van de vele onopgeloste kwesties die op tafel liggen, d.w.z. octrooien, identificatie- en detectiemethoden, prijs van zaden, zaaddiversiteit, coëxistentie, negatieve sociaaleconomische gevolgen en het risico van verdere bedrijfscontrole van de voedselketen. We maken ons grote zorgen dat de oplossingen die door het Europees Parlement en het Belgische en Poolse voorzitterschap van de Raad voor octrooien zijn voorgesteld, het octrooiprobleem niet oplossen (zie punt 1.1 in de bijlage).
We roepen Europese landen op om hun boeren en kwekers, evenals burgers en de natuur te beschermen. Alle nieuwe GGO’s moeten gedekt blijven door een beoordeling van de risico’s en monitoring, identificatie- en detectiemethoden, en traceerbaarheid en etikettering langs de voedselketen. Landen moeten de teelt ervan op hun grondgebied kunnen verbieden of beperken.
We roepen de Europese landen op te stoppen met de de-regulering van nieuwe GGO’s
Deze verklaring is een initiatief van: Greenpeace, Centro Internazionale Crocevia, European Coordination Via Campesina, IFOAM Organics Europe, Nordic Maize Breeding, POLLINIS.
De verklaring is mede-ondertekend door veredelaars, boeren en boerenorganisaties uit de hele EU. Zie de volledige lijst van ondertekenaars onderaan de Engelse vertaling.
De originele verklaring met bijlagen:
Lees hier het nieuwsbericht dat de Federatie naar aanleiding van het statement verspreidde.